Trước hết, dấu ấn này đến từ công tác tuyên truyền, giáo dục của tổ chức Đoàn. Trong năm 2023, các cơ sở Đoàn huyện Bắc Hà đã tổ chức được 102 buổi tuyên truyền cho 6350 lượt đoàn viên, thanh niên[3] với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như tổ chức sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt văn hóa văn nghệ, tổ chức các hoạt động về nguồn, tham quan mô hình thanh niên tiêu biểu trên các lĩnh vực... , được tổ chức thành các đợt sinh hoạt chính trị nối tiếp nhau, tạo thành các hoạt động cao điểm. Qua đó, đã tuyên truyền hoặc lồng ghép tuyên truyền, giáo dục cho thanh niên về những giá trị văn hóa truyền thống, di sản văn hóa của địa phương. Những người trẻ nói cho người trẻ nghe là một cách rất gần gũi và hiệu quả để nâng cao nhận thức, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm bảo tồn phát huy văn hóa của dân tộc mình. Vào những ngày lễ tết quan trọng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện, Đoàn các cấp tuyên truyền, động viên đoàn viên thanh niên đi làm ăn xa về chung vui cùng gia đình, thôn xóm; hát những làn điệu dân ca, mặc trang phục truyền thống của dân tộc trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Trong các ngày hội của Đoàn, đều chú trọng đưa các loại hình trò chơi dân gian như múa khèn, đẩy gậy, múa xòe...để đoàn viên biểu diễn, giao lưu với nhau. Các cơ sở Đoàn và nhiều bạn đoàn viên, thanh niên đã chủ động xây dựng và đăng tải video clip giới thiệu về danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, phong tục tập quán tốt đẹp … của quê hương Bắc Hà trên các trang mạng xã hội, nhờ đó lan tỏa giá trị văn hóa đặc sắc đến với đông đảo thanh niên cũng như mời gọi du khách đến tham qua Bắc Hà. Một hoạt động được tổ chức trong vài năm gần đây, tạo được hiệu ứng lớn trong thanh niên đó là chương trình “Chúng em là hướng dẫn viên du lịch” chào mừng Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà do Đoàn Thanh niên huyện tổ chức. Tại chương trình các tình nguyện viên huyện Bắc Hà đã giới thiệu vùng đất, con người và văn hóa các dân tộc huyện Bắc Hà đến đông đảo du khách thập phương như điểm du lịch Dinh thự Hoàng A Tưởng, các địa điểm du lịch làng bản như Tà Chải, Na Hối, Bản Phố, Thải Giàng Phố,…Bên cạnh đó, các cấp bộ đoàn cũng tập trung tuyên truyền, giáo dục, vận động thanh niên và Nhân dân gìn giữ và phát huy các phong tục, tập quán tiến bộ, phù hợp với văn hoá dân tộc; đấu tranh bài trừ, xoá bỏ các hủ tục lạc hậu.

    Một số hình ảnh thanh niên Bắc Hà chung tay bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

         Gắn liền với phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ huyện Bắc Hà đã tham gia tích cực vào các đội hình hướng dẫn du lịch, giới thiệu di sản văn hóa của địa phương; hướng dẫn cài đặt App Du lịch Lào Cai cho các tiểu thưởng tại Chợ Văn hóa huyện Bắc Hà; tham gia hỗ trợ tổ chức các lễ hội truyền thống như “Festival Cao Nguyên Trắng Bắc Hà”; lễ hội “Vó ngựa cao nguyên trắng”... ; các hoạt động tham gia tu sửa, tôn tạo, bảo vệ, giữ gìn cảnh quan môi trường các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh tại địa phương. Hình ảnh sắc áo xanh thanh niên tại các lễ hội đã tạo nên ấn tượng đẹp trong lòng người dân và du khách.

         Thanh niên huyện Bắc Hà cũng đã phát huy vai trò nòng cốt trong các câu lạc bộ bảo tồn văn hóa truyền thống tiêu biểu như Câu lạc bộ khèn Mông Bắc Hà; văn nghệ dân gian Hồng Mi, xã Bản Phố; dân ca dân vũ xã Tà Chải, Bảo Nhai... Các câu lạc bộ này được hình thành và đi vào hoạt động nhằm phục vụ nhu cầu trải nghiệm văn hóa địa phương của du khách tại các homestay hoặc chợ đêm, góp phần làm nên Ký ức đêm trắng Bắc Hà - một sản phẩm du lịch đặc sắc của huyện… Thông qua sinh hoạt câu lạc bộ, các nghệ nhân cao tuổi và thế hệ trẻ có điều kiện gặp gỡ, giao lưu văn hóa, văn nghệ, trao truyền bản sắc.

         Việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của tuổi trẻ huyện Bắc Hà còn thể hiện qua những ý tưởng và mô hình khởi nghiệp từ văn hóa truyền thống, tạo nên sự thu hút đối với cộng đồng và gặt hái được những thành công bước đầu. Trong đó, phải kể đến các mô hình kinh doanh Homestay của đoàn viên, thanh niên, tiêu biểu như mô hình của Hoàng Thị Thúy - Bí thư Đoàn xã Tà Chải, Lý Vần Sồ - Phó Bí thư Đoàn xã Bản Phố.... Ngôi nhà sàn bao năm được cha ông để lại đã được chỉnh trang đảm bảo tiện nghi nhưng không phá vỡ không gian văn hóa truyền thống nhờ cách trưng bày dụng cụ, trang phục các dân tộc, phục vụ du khách trải nghiệm các món ăn mang bản sắc địa phương ...Về phía tổ chức đoàn, trong năm 2023, Huyện đoàn Bắc Hà đồng hành, hỗ trợ một số các dự án khởi nghiệp của thanh niên như: Dự án “sản xuất, chế biến sản phẩm chè Shan Tuyết cổ thụ Tả Củ Tỷ” của đoàn viên Lý Văn Minh; Dự án: “Sản xuất rau cải Kale và một số sản phẩm làm từ rau cải Kale gắn với phát triển du lịch sinh thái nông trang” của đoàn viên Giàng Quáng Tiên (xã Lùng Phình); Dự án “Chế biến các sản phẩm từ Quế hữu cơ” của đoàn viên Triệu Ton Tuân (xã Bản Cái)... Đây đều là những nông sản đặc hữu, gắn liền với tập quán canh tác lâu đời của người dân địa phương. Thông qua đó, không chỉ góp phần quảng bá văn hoá truyền thống, mà còn tạo nên những giá trị kinh tế to lớn từ những sản phẩm văn hoá.

          Cùng với đó, thanh niên trên địa bàn huyện còn là lực lượng quan trọng tham gia đấu tranh phòng, chống “diễn biến hoà bình” trên lĩnh vực văn hoá. Trong năm 2023 đã có 1.252 tin tốt, câu chuyện đẹp, hoạt động tích cực được các cấp bộ Đoàn trong toàn huyện chia sẻ, lan tỏa trên không gian mạng, góp phần định hướng các giá trị tốt đẹp cho đoàn viên, thanh niên.

          Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên việc phát huy vai trò của thanh niên trong bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn huyện Bắc Hà cũng gặp những khó khăn nhất định. Một mặt, đó là sự tác động hàng ngày, hàng giờ của mặt trái kinh tế thị trường, xu thế hội nhập lên mọi lĩnh vực đời sống, mọi thành phần trong xã hội, trong đó có thanh niên. Những ảnh hưởng ngày càng lớn của thế giới ảo, của các trang mạng xã hội đã làm thay đổi quan niệm, lối sống của thanh niên. Mặt khác, nhận thức của một bộ phận thanh niên về văn hóa truyền thống chưa thật sự đầy đủ và đúng đắn, do đó chưa thấy hết được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa mà cha ông để lại. Lực lượng cán bộ đoàn tại cơ sở còn mỏng, trong khi địa bàn rộng nên việc tuyên truyền, tập hợp, tổ chức các phong trào cho thanh niên còn hạn chế. Nội dung và phương thức tổ chức hoạt động của một số cơ sở Đoàn chưa có nhiều sáng tạo, chưa thu hút được đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia...

          Để khắc phục những khó khăn nêu trên, nhằm tăng cường vai trò của thanh niên trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc trên địa bàn huyện Bắc Hà trong thời gian tới, thiết nghĩ cần tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

          Một là, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về văn hóa truyền thống cho thanh niên. Trong đó, tổ chức Đoàn luôn phải là người định hướng, dẫn dắt, là cầu nối để đưa những giá trị văn hóa truyền thống với thanh niên. Bên cạnh các hình thức truyền thống, cần tận dụng các phương tiện truyền thông hiện đại, ứng dụng di động và mạng xã hội, khởi tạo hoạt động, quảng bá nội dung số về văn hóa địa phương, để tăng hiệu quả tuyên truyền. Những nền tảng này nếu được sử dụng đúng cách sẽ lan tỏa sâu rộng những câu chuyện, hình ảnh... về văn hóa truyền thống, từ đó kích thích sự quan tâm và tham gia của thanh niên.

          Hai là, đẩy mạnh hơn nữa các phong trào, chương trình hành động của thanh niên như phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ sáng tạo, chương trình đồng hành với thanh niên trong khởi nghiệp... Khuyến khích thanh niên tham gia phát triển kinh tế, phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa nhằm xây dựng Bắc Hà trở thành khu du lịch đặc sắc của khu vực Tây Bắc. Đây cũng là hướng đi tiềm năng cho thanh niên để phát triển kinh tế, làm giàu chính đáng. Tổ chức đoàn các cấp trên địa bàn huyện cần quan tâm đến việc tham mưu những chính sách ưu đãi, hỗ trợ, tạo điều kiện cho thanh niên liên quan đến đào tạo nghề, học nghề, thu hút thanh niên phát triển làng nghề truyền thống, lập nghiệp tại địa phương.

          Ba là, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên học tập, rèn luyện. Tạo cơ hội và sân chơi để thanh niên được thể hiện, phát huy tài năng, sự đam mê của mình với văn hóa truyền thống; khuyến khích sự tích cực, sáng tạo cũng  như lan tỏa trong thanh niên trách nhiệm đối với việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của đồng bào mình.

          Bốn là, phát huy vai trò của thanh niên trong việc kiên quyết đấu tranh chống sự xâm nhập và ảnh hưởng của các hiện tượng phản văn hóa, sự chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa. Tổ chức và duy trì thường xuyên các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, tạo sân chơi vui vẻ, bổ ích, thiết thực cho thanh niên. Cán bộ và tổ chức Đoàn cần chủ động, gần gũi theo dõi và hướng dẫn thanh niên, kịp thời nắm, uốn nắn và xử lý các biểu hiện lệch lạc trong việc tham gia sáng tạo, cũng như hưởng thụ văn hóa tinh thần của thanh niên, tạo ra các trào lưu, xu hướng tích cực trong thanh niên; đấu tranh đẩy lùi thông tin xấu, độc, trào lưu, xu hướng tiêu cực.